در سال اول تولد کودک به سرعت مراحل رشد شناختی و جسمی را طی می‌کند و در طول این مراحل یاد می‌گیرد بخندد، غلت بزند، بنشیند و اولین قدم‌هایش را بردارد. نوزاد در این دوران مهارت‌های ارتباطی خود را نیز ارتقا می‌دهد، یاد می‌گیرد چطور صداها و چهره‌ها را بشناسد و سعی می‌کند از طریق بازی محیط اطرافش را کشف کند. رشد اجتماعی و عاطفی شامل ایجاد رابطه با کسانی که از کودک مراقبت می‌کند، نشان دادن علاقه  به افراد خاص و تجربه‌ی احساساتی  ممثل ترس و اضطراب است. 

اگر بخواهیم با جزئیات بیشتر به این مسئله بپردازیم می‌توان مراحل رشد را به این صورت بررسی کرد:

رشد جسمی

نوزادی (0-1 ماهگی)

نوزادان از ابتدای  تولد می‌خوابند، غذا می‌خورند و به محرک‌هایی مثل نور و صدا واکنش نشان می‌دهند. حرکات آن‌ها گاهی در یک چشم به هم زدن اتفاق می‌افتد و کنترل کمی بر سر خود دارند. 

1 تا 3 ماهگی

در این دوران کودکان کنترل بیشتری روی حرکات خود از جمله نگه داشتن سر دارند. آن‌ها وقتی روی شکم خوابیده‌اند شروع به بالا نگه داشتن سر و سینه‌ی خود می‌کنند و متوجه دست‌های خود می‌شوند و آن‌ را به سمت صورت و دهان خود می‌آورند. 

4 تا 6 ماهگی

در این سن هماهنگی اجزای بدن کودک بیشتر می‌شود، از شکم به پشت غلت می‌خورد و با کمک می‌تواند بنشیند. آن‌ها همچنین می‌توانند اشیا را بگیرند و ممکن است هر چیزی را به دهان خود بگذارند. 

7-12 ماهگی

نوزادان حرکت بیشتری دارند، می‌توانند چهار دست و پا راه بروند، خودشان را برای ایستادن بلند کنند و حتی اولین قدم‌های خود را بردارند. کودکان در این دوران مهارت به دست گرفتن اشیا را بیشتر پرورش می‌دهند (و می‌توانند اشیای کوچک را بردارند.)

مهارت‌های ارتباطی و شناختی

0-3 ماهگی

نوزادان شروع به شناخت چهره‌ها و صداهای آشنا از جمله صدای والدینشان می‌کنند. نوزادان به محرک‌های بصری پاسخ می‌دهند و ممن است از صداهای بلند بترسند. 

4-6 ماهگی

در این دوران نوزادان به اسمشان واکنش نشان می‌دهند و صداهایی برای حرف زدن درمی‌آورند. آن‌ها همچنین ممکن است حرکت‌هایی ساده به معنای متوجه شدن از خود نشان دهند مثل برگرداندن سر به سمت صدا. 

7-12 ماهگی

در این دوران کودکان با مفهوم ثابت ماندن اشیا آشنا می‌شوند و می‌دانند چیزها حتی اگر نتوان آن‌ها را دید در همان جا می‌مانند و شروع به تقلید کردن صداها و رفتارها می‌کنند. همچنین حوالی 12 ماهگی می‌توانند اولین کلماتشان را به زبان بیاورند. 

رشد اجتماعی و عاطفی

0 تا 3 ماهگی

در این دوران نوزاد نشان می‌دهد که به کدام یک از افرادی که از ا مراقبت می‌کنند بیشتر علاقه نشان می‌دهد و در بغلش احساس راحتی دارد.

4-6 ماهگی

نوزادان می‌توانند زمانی که والدین یا افراد آشنا را می‌بینند لبخند بزنند. آن‌ها شروع به شناخت چهره‌های آشنا می‌کنند و در کنار افراد غریبه احساس اضطراب و نگرانی می‌کنند. 

7-12 ماهگی

در این دوران نوزادان نشانه‌هایی از اضطراب جدایی بروز می‌دهند و وقتی از والدین خود یا کسی که از آن‌ها مراقبت می‌کند جدا می‌شوند استرس می‌گیرند. همچنین ممکن است احساسات پیچیده‌تری مثل ترس، خشم و درد از خود بروز دهند. 

غذای کودک

0-6 ماهگی

در این دوران شیر مادر یا شیر خشک منبع اولیه تغذیه کودک است. 

6-12 ماهگی

کودکان در این دوران با غذای جامد آشنا می‌شوند اما همچنان شیر مادر یا شیر خشک منبع اصلی تغذیه کودک است. در این دوران نوزاد نسبت به یک بافت یا طعم خاص علاقه نشاند می‌دهد و خودشان می‌توانند غذاهایی که نیاز به قاشق ندارند را بخورند. 

چه نکاتی را باید در این دوران در نظر بگیرید؟

تغییرات فردی

هر کودک با سرعت خود رشد می‌کند. با وجود این که مراحلی که گفته شد به صورت کلی صادق است اما برخی کودکان ممکن است سریع‌تر یا دیرتر به این مرحله برسند. 

مشارکت خانواده

نوزادان با تعامل و تحریک رشد می‌کنند. صحبت کردن با کودکان، خواندن، بازی کردن و فراهم کردن محیطی امن برای رشد کودک از اساسی‌ترین نیازهای رشد کودک است.