چطور می‌توان از سرماخوردگی در کودکان پیشگیری کرد؟
سرماخوردگی در کودکان
سرما خوردگی در شکل رایج آن از طریق ویروس‌ها (میکروب‌ها) منتقل می‌شود که بینی، گلو و سینوس کودکان را درگیر می‌کند. باید گفت که سرماخوردگی در پاییز و زمستان در محیط‌های بسته‌ای که افراد بسیار به هم نزدیک هستند، بیشتر اتفاق می‌افتد.
گاهی ممکن است کودک شما پشت سر هم درگیر سرماخوردگی در زمستان باشد. کودک شما در سنین پایین هنوز نتوانسته است سیستم ایمنی و مقاومتی مناسبی در برابر 100 نوع مختلف از ویروس‌هایی که در محیط اطراف وجود دارد ایجاد کند. به همین خاطر ممکن است تا قبل از 2 سالگی در فصل زمستان بین 8 تا 10 بار سرما بخورند. وقتی شما یک بار ویروس سرماخوردگی وارد بدنتان می‌ود، در برابر آن میکروب خاص مقاوم می‌شوید. به همین خاطر است که کودکان زمانی که بزرگ‌تر می‌شوند کمتر سرما می‌خورند.
سرماخوردگی چطور منتشر می‌شود؟
کودکان می‌توانند از خواهر و برادر، والدین و سایر اعضای خانواده، گروه همسالان یا پرستارشان ویروس را دریافت کنند. میکروب‌ها معمولا به 3 روش زیر منتقل می‌شوند:
- تماس مستقیم: مثل بوسیدن، لمس کردن یا گرفتن دست‌ها توسط یک شخص دارای ویروس. اگر شما ویروسی داشته باشید، میکروب در بینی، دهان، چشم‌ها و روی دست‌های شما وجود دارد. بنابراین با لمس دیگران، می‌توانید ویروس را منتقل کنید.
- تماس غیرمستقیم: لمس چیزهایی که توسط فردی که ویروس داشته است لمس شده باشد مثل اسباب بازی، دستگیره در یا دستمال کاغذی استفاده شده. برخی از میکروب‌ها از جمله میکروب‌هایی که باعث ایجاد سرماخوردگی و اسهال می‌شود می‌توانند تا ساعت‌ها روی سطح بمانند.
- از طریق هوا: وقتی شخصی سرفه یا عطسه می‌کند. قطرات ناشی از سرفه و عطسه می‌تواند به دهان یا دماغ شخص دیگری برسد.
چطور خیلی زود متوجه سرماخوردگی کودکم بشوم؟
علائم رایج سرماخوردگی کودکان شامل موارد زیر است:
- دماغ کیپ شده یا آبریزش بینی
- عطسه کردن
- سرفه کردن
- سردرد
- گلو درد
- بی‌اشتهایی
- خستگی
- تب
ویروس آنفولانزا منجر به تب شدید، سرفه و بدن درد می‌شود. آنفولانزا سریع‌تر از سرماخوردگی پیشرفت می‌کنند و شرایط بدتری را برای بیمار ایجاد می‌کند. کودکانی که درگیر سرماخوردگی هستند معمولا در طول روز انرژی کافی برای بازی کرد یا انجام فعالیت‌های روزانه‌شان دارند. در مقابل کودکانی که درگیر آنفولانزا هستند معمولا در تختواب می‌مانند.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنم؟
نفس کشیدن با دماغ کیپ شده برای کودکان زیر 3 ماه بسیار سخت است و به همین دلیل نمی‌توانند به راحتی شیر بخورند. بنابراین اگر با یکی از موارد زیر مواجه شدید بهتر است سریعا به بیمارستان مراجع کنید:
- کودک سخت نفس بکشد
- غذا نخورد یا بالا بیاورد
- تب داشته باشد (تب بالای 38.5 درجه یا دمای مقعد کودک بالا باشد)
برخی ویروس‌های ریه که منجر به سرماخوردگی در کودکان بزرگ‌تر یا بزرگسالان می‌شود منجر به بیماری‌های جدی‌تر در نوزادان و نوپایان می‌شود. این بیماری‌ها می‌تواند باعث ذات الریه، برونشیت یا سوزش چشم و تورم گلو می‌شود.
برای شرکت در کارگاه‌های مادر و کودک جی جا اینجا کلیک کنید
اگر سرماخوردگی همراه با مشکلات جدی باشد، کودکان در تمامی سنین باید سریعا به دکتر مراجعه کنند. بنابراین اگر متوجه موارد زیر شدید، سریعا به اورژانس مراجعه کنید:
- تنفس سریع طوری که نفس کشیدن سخت باشد
- لب کبود
- سرفه زدن خیلی سخت طوری که منجر به خفه شدن یا بالا آوردن شود
- بیدار شدن از خواب با ترشح یا قی چشم
- خوابالودتر از معمول است، علاقه‌ای به بازی کردن یا شیر خوردن نداد، یا به شدت بهانه گیر است و آرام نمی‌شود.
- بیشتر از 10 تا 14 روز آبریزش بینی به صورت غلیظ یا رنگی دارد
اگر کودک شما علائم عفونت گوش میانی (گوش درد یا ترشح گوش) داشت، حتما به دکتر مراجعه کنید چرا که احتمالا یکی از علائم سرماخوردگی است.
اگر کودک سرماخوردگی داشته باشد چه کنم؟
درمانی برای سرماخوردگی وجود ندارد. سرماخوردگی معمولا یک هفته به طول می‌انجامد ولی گاهی تا 2 هفته هم ادامه پیدا می‌کند. در این شرایط سعی کنید:
- تا جای ممکن کودک خود را در وضعیت راحتی قرار دهید. مایعات و وعده‌های غذایی کوچکی برای کودک خود در نظر بگیرید
- دمای بدن کودک خود را بررسی کنید
- برای کم کردن تب و درد از استامینوفن استفاده کنید. ایبوپروفن برای کودکان بالا 6 ماه مناسب است.
- از دادن آسپرین و خانواده‌های آن به کودکان و نوجوانان خودداری کنید چرا که می‌تواند منجر به آسیب‌های مغزی و ریوی شود.
- اگر نوزاد یا کودک نوپای شما به خاطر کیپ شدن بینی نمی‌تواند شیر بخورد، سعی کنید که با استفاده از داروهای مختلف مخاط کودک را تخلیه کنید. سرم نمکی یا اسپری‌های ضد آبریزش می‌تواند برای خروج مخاط های غلیظ مناسب باشد.
آیا قرص خوردن برای کودک مناسب است؟
- در استفاده از قرص‌های سرماخوردگی یا سرفه برای کودکان زیر 6 سال زیاده‌روی نکنید، مگر با تجویز پزشک.
- آنتی هیستامین‌ها به درمان سرفه یا سرماخوردگی کمک نمی‌کنند.
- از طرف دیگر اسپری‌های بینی فقط برای مدتی احساس راحتی ایجاد می‌کنند و از طرف دیگر هم نباید بیشتر از 2 تا 3 روز از آن‌ها استفاده شود.
- بخار آب سرد هم به دلیل این که می‌تواند عفونت را جابجا کند توصیه نمی‌شود و از طرف دیگر بخور آب گرم چون خطر سوختگی دارد چندان مناسب نیست.
- آنتی بیوتیک‌ها نمی‌توانند به درمان سرماخوردگی کمک کنند. تنها زمانی باید از آنتی بیوتیک‌ها استفاده کرد که کودکان درگیر بیماری‌های جدیدتر مثل عفونت گوش یا ذات الریه هستند.
- کودکان در دوران سرماخوردگی می‌توانند فعالیت‌های عادی خود را انجام دهند. اگر کودک تب داشته باشد لازم است چند روز در خانه استراحت کنند. اگر کودک به اندازه کافی احساس کند می‌تواند در فعالیت‌ها شرکت داشته باشد می‌توانید او را به مهد کودک و … بفرستید.
- کودکانی که درگیر سرماخوردگی هستند می‌توانند بیرون از خانه فعالیت کنند.
چطور از سرماخوردگی جلوگیری کنم؟
- شستشوی دست‌ها یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای کاهش گسترش سرماخوردگی است:
- بعد از سرفه کردن، عطسه کردن یا پاک کردن بینی دست‌های خود را بشویید.
- دست‌های خود را بعد از ارتباط با شخصی که سرما خورده بشویید.
- دست‌های خود و کودکتان را بعد از پاک کردن بینی بشویید.
- وقتی آب و صابون در دسترس نیست، از ژل پاک کننده دست یا الکل استفاده کنید.
- تا جای ممکن کودکان زیر 3 ماه رو دور از افرادی که سرما خورده‌اند نگه دارید.
- به کودک خود آموزش دهید تا بینی و دهان خود را با دستمال موقع عطسه و سرفه بپوشاند یا آستینش را جلوی دهانش بگیرد.
- در صورتی که مبتلا به ویروس بودید سعی کنید به وسایل کودک به ویژه وسایلی که کودک به سمت دهان خود می‌برد دوری کنید.
- اگر کودک شما پرستار دارد، به پرستارش بگویید که چه علائمی دارد و آن روز باید خانه بماند یا نه.
