علائم تاخیر در رشد کودک
یکی از نکاتی که به عنوان والدین باید در نظر بگیرید این است که کودک شما در هر سنی چه روند رشدی را باید تجربه کند تا در صورت تاخیر در رشد کودک در آن مرحله، سریعا آن را پیگیری کنید. در این مقاله به علائم تاخیر در رشد کودک خواهیم پرداخت.
روند رشد در کودکان ممکن است با سرعت‌های متفاوتی اتفاق بیفتد. کودک شما ممکن است دیرتر از سایر همسالانش باشد، اما روند رشد سالمی را تجربه کند.
با این حال برای یادگیری مهارت‌های جدید هر کودک زمان مشخصی وجود دارد که اگر در بازه‌های زمانی مشخص (6 ماهگی، 1 سالگی و …) و اگر کودک به این مرحله از رشد نرسد، در واقع می‌تواند علامت خطر تاخیر رشد کودک شما باشد. مراحل رشد تقریبا در 75 درصد کودکان در سنین مشخصی اتفاق می‌افتد.
اگر کودک شما در رسیدن به مراحل رشد تاخیر دارد، حتما با پزشک مشاور خود صحبت کنید.
1. مراحل رشد 1 تا 4 ماهگی
نوزادانی که تازه متولد می‌شوند تغییرات بسیاری را تجربه می‌کنند. در سه ماه اول تقریبا وزن کودک هر روز بالا می‌رود. آن‌ها مهارت‌های جدید بسیاری را پرورش می‌دهند. اما اگر متوجه موارد زیر شدید، در واقع کودک شما مشکوک به تاخیر در رشد است:
- به صداهای بلند واکنش نشان نمی‌دهد
- متوجه دست‌های خود نمی‌شود (در دو ماهگی)
- اجسام متحرک را با چشم دنبال نمی‌کند (در 3 ماهگی)
- برای گرفتن اجسام تلاش نمی‌کند (در 3 ماهگی)
- به افراد لبخند نمی‌زند (در 3 ماهگی)
- نمی‌تواند سرش را نگه دارد (در 3 ماهگی)
- صداها را تقلید نمی‌کند (در 4 ماهگی)
- روی زمین سفت پاهایش را تکان نمی‌دهد (در 4 ماهگی)
2. مراحل رشد تا 7 ماهگی
در ادامه مسیر رشد، کودک در 5، 6 و 7 ماهگی کارهای بسیاری از جمله چرخیدن، لبخند زدن و خندیدن را انجام می‌دهد. کودک مدام اسباب‌بازی‌هایش را می‌گیرد، وسایل مختلف را در دهانش می‌گذارد، سر و صدا می‌کند و جیغ می‌زند. اگر کودک شما نتوانست به همه‌ی این مراحل دست یابد، در صورت مشاهده علائم زیر باید با دکتر متخصص مشورت کنید:
- کودک خیلی سفت به نظر می‌رسد و عضلات سفتی دارد.
- موقع نشستن سر کودک به عقب می‌رود.
- کودک خیلی شل به نظر می‌رسد و مثل عروسک پارچه‌ای است.
- فقط با یک دست کار می‌کند.
- بغل کردن را پس می‌زند.
- هیچ محبتی نسبت به فردی که از او مراقبت می‌کند نشان نمی‌دهد.
- اشک مداوم، یا حساسیت به نور
- ناتوانی از گذاشتن چیزهای مختلف در دهان
- به هیچ جهتی نمی‌چرخد (در 5 ماهگی)
- نمی‌تواند با کمک بنشیند (در 6 ماهگی)
- نمی‌خندند یا جیغ نمی‌زند (در 6 ماهگی)
3. علائم تاخیر در رشد کودک تا 1 سالگی
کودک شما در 1 سالگی از جنبه‌های مختلف جسمی، روانی، اجتماعی و احساسی تغییرات بسیاری را تجربه می‌کند. اما اگر شاهد علائمی بودید که در ادامه گفت شد باید بابت تاخیر رشد کودک خود با دکتر تماس بگیرید:
- نمی‌خزد یا لیز نمی‌خورد
- با کمک نمی‌تواند بایستد
- دنبال وسایلی که می‌بینند قایم کرده‌اید نمی‌گردند.
- ماما و بابا یا هر کلمه‌ی دیگری را نمی‌گویند.
- از ژست‌های بدن استفاده نمی‌کنند مثلا برای «نه گفتن» سرشان را تکان نمی‌دهند.
- به اشیا یا تصاویر اشاره نمی‌کنند.
- تا 18 ماهگی نمی‌توانند راه بروند.
- تا چند ماه بعد از شروع راه رفتن همچنان روی نوک انگشت راه می‌روند.
4. مراحل شد تا 2 سالگی
1 تا 2 سالگی کودک شما بسیار جذاب است. بیشتر کودکان در این سن یاد می‌گیرند راه بروند و صحبت کنند و علاوه بر این کلی تجربه‌های هیجان انگیز در زمینه‌ی رشد دارند. اما اگر کودک شما در رشد فیزیکی، اجتماعی یا احساسی دچار مشکل بود بهتر است با متخصص صحبت کنید. در ادامه به برخی از نشانه‌های تاخیر رشد تا 2 سالگی خواهیم پرداخت.
- کودک نمی‌تواند حداقل 15 کلمه حرف بزند
- از جملات دو کلمه‌ای استفاده نمی‌کند
- کلمات یا رفتارها را تقلید نمی‌کند
- از دستورالعمل‌های ساده پیروی نمی‌کند
- نمی‌تواند یک اسباب بازی چرخدار را هل دهد
5. مراحل رشد تا 3 سالگی
باورتان می‌شود کودک شما 3 ساله است؟ 36 ماه از زمانی که او را به دنیا آوردید گذشته است. اما پیش از ورود کودک شما به مهد کودک اگر شاهد علائم زیر بودید حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- مرتب زمین می‌خورد یا نمی‌تواند از پله‌ها بالا برود.
- مدام آب دهانش را قورت می‌دهد یا نامشخص حرف می‌زند.
- نمی‌تواند با بیشتر از 4 قطعه لگو برج بسازد.
- نمی‌تواند دایره بکشد.
- نمی‌تواند با استفاده از جملات کوتاه ارتباط برقرار کند.
- جذب بازی‌های وانمودی نمی‌شود.
- نمی‌تواند از دستورالعمل‌های ساده پیروی کند.
- علاقه‌ای به سایر کودکان نشان نمی‌دهد.
- ارتباط چشمی ضعیفی دارد.
- علاقه کمی به اسباب بازی‌ها دارد.
در نهایت شما صلاح کودک خود را بهتر می‌دانید. اگر آن‌ها فقط یکی دو تا از این مهارت‌ها را نمی‌توانستند انجام دهند با کمی حمایت می‌توانند به آن برسد. در صورتی که کودک شما نیاز به مراجعه به پزشک داشت باز هم نگران نباشید چون در صورتی که سریع از تاخیر در رشد کودک خود جلوگیری کنید، کودکتان سریعا می‌تواند به روند عادی برگردد.
